ΑΝΔΡΩΑ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΞΕΝΙΑΣ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΟΘΡΥΣ....

Το μοναστήρι της Άνω Ξενιάς βρίσκεται στο όρος Όθρυς, στα νότια όρια του νομού Μαγνησίας, ανάμεσα στα χωριά Κοκκωτοί και Βρύναινα της επαρχίας Αλμυρού και απέχει από το Βόλο 60 χιλιόμετρα και 25 χιλιόμετρα από τον Αλμυρό. Δεν είναι λίγοι αυτοί που αγνοούν την ύπαρξή του, ενώ πολλοί το συγχέουν με το γνωστό μοναστήρι της Κάτω Ξενιάς, που βρίσκεται κοντά στην Εθνική Οδό. Η παρουσία λειψάνων παλαιοχριστιανικού Ναού, που ανάγονται πιθανότατα στον 7ον αιώνα, μαρτυρεί την μακραίωνη ιστορία του χώρου. Σύμφωνα πάντως με την επικρατούσα άποψη στην επιστημονική κοινότητα, η ίδρυση του μοναστηριού πρέπει να τοποθετηθεί στα τέλη του 10ου αιώνα, χωρίς αυτό να αποκλείει την ύπαρξη προγενέστερου ναού.

Το μοναστήρι, μέσα στην μακραίωνη ιστορία του, υπέστη αρκετές καταστροφές. Πρώτη μπορεί να θεωρηθεί η πυρπόλησή του από τον Καρδινάλιο Πελάγιο στα 1213 και η θανάτωση των 800 σύμφωνα με την παράδοση μοναχών της μονής. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας συνέβησαν τουλάχιστον δύο καταστροφές που συνδέονται με ανακαινίσεις του Καθολικού (= κεντρικού Ναού) καθώς και την λειτουργία κρυφού σχολείου. Η συμβολή της Ιεράς Μονής στην υπόθεση του κοινού αγώνα υπέρ της ελευθερίας κατά την διάρκεια της Κατοχής είχε ως συνέπεια την πυρπόληση όλων των κτιρίων της πλην του Καθολικού από απόσπασμα Ιταλών στρατιωτών στις 26 Μαΐου 1942. Ο σεισμός το καλοκαίρι του 1980, προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο Καθολικό, όπως ρωγμές στους τοίχους, αποκολλήσεις των τοιχογραφιών κλπ, καθώς και την κατάρρευση όλων των παλαιών κτιρίων που είχαν επισκευασθεί μετά την πύρινη λαίλαπα του 1942.

Σήμερα στην Μονή εγκαταβιούν τέσσερις μοναχοί, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των κτιριακών της εγκαταστάσεων, εκτός από το Καθολικόν, έχει ανοικοδομηθεί εκ θεμελίων.

Η εφέστιος εικόνα της Ιεράς Μονής, αποτελεί παλλάδιον του Μοναστηριού, έργο άριστης βυζαντινής τέχνης και είναι αχρονολόγητη. Αν και φέρει ασημένιο κάλυμμα που κατασκευάστηκε στο Βόλο το 1900, εντούτοις εντυπωσιακός είναι ο μεγάλος αριθμός των προσώπων που εικονίζονται στην όλη σύνθεση, 30 συνολικά. Σύμφωνα με την παράδοση, η Εικόνα βρέθηκε μέσα σε κισσούς στον τόπο που στη συνέχεια κτίστηκε ο πρώτος Ναός, γι’ αυτό τον λόγο η Μονή αρχικά ονομάστηκε «Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου Κισσιωτίσσης», ονομασία που αναγράφεται σε παλαιά σφραγίδα της Μονής.

Γίνεται μνεία ότι το ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΠΗΔΑΛΙΟ φιλοξενεί στο κυριο λογότυπο του την εικόνα της Παναγίας της Ξενιάς.