«Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΗΓΑΔΙΩΤΙΣΣΑ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΟΧΤΙΣΜΕΝΗ» ΣΤΗ ΜΥΚΟΝΟ..
«Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΗΓΑΔΙΩΤΙΣΣΑ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΟΧΤΙΣΜΕΝΗ»
Ζωοδόχος Πηγή, Πηγαδιώτισσα, Αγγελοχτισμένη, Μητρόπολη, Μεγάλη Παναγιά, είναι τα επωνύμια που κοσμούν τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής Μυκόνου, απ’ το χτίσιμό του μέχρι σήμερα.
Το ιερό της εικόνισμα βρέθηκε στο πηγάδι της περιοχής «Αλευκάνδρας» και γι’ αυτό την αποκάλεσαν «Πηγαδιώτισσα».
Ο Ναός θα οικοδομηθεί πάρα πολύ γρήγορα ώστε οι προγονοί μας θα την αποκάλεσουν «Αγγελοχτισμένη» και επειδή ήταν ο μεγαλύτερος Ναός μέσα στη Χώρα της Μυκόνου, θα ονομαστεί «Μεγάλη Παναγιά».
Αν και η εικόνα του Παμμέγιστου Ταξιάρχη του τέμπλου είναι του 1657, η παλαιότερη μαρτυρία που έχουμε είναι δέκα χρόνια αργότερα την 1η Απριλίου 1667 που αναφέρει ότι ήδη γίνονταν οι συνάξεις της Δημογεροντίας του νησιού στο Ναό μας. Μέχρι το 1878 ο Ναός μας ήταν ιδιωτικός, άνηκε στην οικογένεια Γρυπάρη, η οποία τον δώρισε στο Δήμο της Μυκόνου για να χρησιμοποιηθεί ως νέος Μητροπολιτικός Ναός, σε αντικατάσταση του παλαιότερου Μητροπολιτικού Ναού της Αγίας Ελένης που βρίσκεται στο Κάστρο της Μυκόνου.
Το 1912 επί εφημερίας του Ιερομανάχου Νεοφύτου Δρόσου οικοδομήθηκε το μεγάλο κωδωνοστάσιο του Ναού μας, το μοναδικό μεγάλο καμπαναριό μέσα στην Χώρα και το 2008 ανακαινίστηκε εκ βάθρων από τον σημερινό εφημέριο του Ναού, Πρωτοπρεσβύτερο Πέτρο Μαραγκό.
Το 1969 ιστορήθηκε ο Ναός μας με υπέροχες Βυζαντινές τοιχογραφίες επί εφημερίας του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Ζουγανέλη.
Από το 1993 μέχρι σήμερα έχουν συντηρηθεί όλες οι τοιχογραφίες του Ναού, το ξυλόγλυπτο τέμπλο (1657), οι φορητές εικόνες και ο Αρχιερατικός θρόνος (1769) και έχει εμπλουτιστεί ο Ναός με μοναδικά λατρευτικά καλλιτεχνήματα.
Η ενορία έχει στην πνευματική της δικαιοδοσία περισσότερα από 50 παρεκκλήσια μέσα στην Χώρα της Μυκόνου του 17ου και 18ου αιώνα.
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2018 ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας Μητροπολίτης Σύρου και Μυκόνου κ. Δωρόθεος Β’ συλλειτουργούντων των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ. Θεοκλήτου και Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμονος τέλεσαν τα εγκαίνια του Μητρ. Ναού, καταθέτοντας στο «φυτό» της Αγίας Τραπέζης αποτμήματα των ιερών Λειψάνων των Αγίων Ιερομαρτύρων Χαραλάμπους και Βλασίου και του Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος του Ιαματικού.
Ο Ναός τιμάται την Παρασκευή της Διακαινησίμου, της Ζωοδόχου Πηγής και στις 15 Αυγούστου στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στην λιτανεία που πραγματοποιείται κατά την ημέρα αυτή, μαζί με την εικόνα της Παναγίας της Πηγαδιώτισσας, οι ενορίτες μας συλλιτανεύουν και την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου την οποία δώρισε την 1η Ιανουαρίου 1841 στον Μητρ. Ναό μας ο εκ Μυκόνου καταγόμενος, Μητροπολίτης Ιασίου Άνθιμος, αδελφός της Ιεράς Μονής Τουρλιανής.
Επίσης την Κυριακή των Βαΐων. Με το πέρας της Αρχιερατικής Θ. Λειτουργίας τελείται ο «περίπατος του αυτοκράτορα». Εκατοντάδες παιδιά κρατώντας στα χέρια τους τα περίτεχνα «βαΐα των φοινίκων» ψάλλουν και τραγουδούν επίκαιρους ύμνους λιτανεύοντας την εικόνα της Βαϊοφόρου (της Αγίας Ελένης) σε ολόκληρη την Χώρα της Μυκόνου μαζί με τους Ιερείς και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Δωρόθεος Β’ διανέμει βάγια σε όλους τους πιστούς που αναμένουν στον δρόμο την ιερά και μεγαλειώδη πομπή.
Την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου που εορτάζει ο Άγιος Νεομάρτυρας Μανουήλ ο Κρής και εν Μυκόνω διαβιώσας. Τελείται Αρχιερατική Θ. Λειτουργία με την παμμυκονιακή συμμετοχή.
Καθώς και του Αγίου Αρτεμίου, στον ομώνυμο πάλαι ποτέ ενοριακό Ναό μέχρι το 1938.
Το 2011 με τις ενέργειες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Δωροθέου Β’ και με την ευλογία και άδεια του Σεβ. Μητροπολίτου Θήρας Αμοργού και Νήσων κ. Επιφανίου μετέφερε στην ενορία μας τεμάχιο του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Αρτεμίου από την Ιερά Μονή προφήτου Ηλιού Θήρας ενώ το 2013 με τις σύντονες προσπάθειες του Σεβ. Μητροπολίτου μας και του Δημάρχου Μυκόνου κ. Κωνσταντίνου Κουκά, ο Άγιος Αρτέμιος, ανακηρύχτηκε με Προεδρικό Διάταγμα (139) που το υπέγραψε ο Εξοχότατος Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, προστάτης και πολιούχος του νησιού.
Το 2016 για πρώτη φορά στην ιστορία του Ελληνικού κράτους, ο Εξοχότατος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπιος Παυλόπουλος και ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος επισκέφθηκαν την Μύκονο και την ενορία μας για τον εορτασμό του Αγίου μας.
Ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός της Μεγάλης Παναγιάς έχει δύο εφημερίους, τον Πρωθιερέα του Ναού, Πρωτοπρεσβύτερο Πέτρο Μαραγκό, (1993), Αρχιερατικό Επίτροπο Μυκόνου και Δήλου και τον Πρωτοπρεσβύτερο Γεώργιο Κουσαθανά 2017 και τον Διάκονο Γεώργιο Σταλίμερο
Από το βιβλίο: Η ΜΕΓΆΛΗ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΜΥΚΟΝΟΥ του Πρωτ. Πέτρου Μαραγκού
